ΙΑΠΩΝΙΑ η χώρα των θαυμάτων. ΙΑΠΩΝΕΣ οι οι λάτρεις της φύσης και των παραδόσεων. Η επιλογή έγινε από τον FUZI TOMO KAZU

Φίλες και Φίλοι Οhayo=καλημέρα από τον εκλεκτό μου φίλο και δίδυμη ψυχή τον Σουαχι-λογ-ίτη Fuji Tomo Kazu έλαβα το πιο κάτω μέϊλ και σκέφτηκα πως είναι μια καλή ευκαιρία για να διαβάσουμε κάτι ξεχωριστό, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί μόνο σ'αυτή τη χώρα όπου οι άνθρωποι εξακολουθούν να είναι σκεπτόμενοι και ευαίσθητοι, μ'αυτή την ευκαιρία λοιπόν θα σας ξαναπαρουσιάσω κάτι που είχα αναρτήσει πριν λίγο καιρό στο filomatheia και αφορούσε τις Κερασιές. Παρακαλώ ξαναδιαβάστε εκείνη την καταπληκτική ιστορία και αναρωτηθείτε αν αυτό συνέβαινε στη χώρα μας,  θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα;  Ένυ γουέϊ που λένε και στο Κορωπί σας χαιρετώ και σας προτρέπω να δείτε το φιλμ που παρουσιάζουν στον 2ρο όροφο του Μουσείου της Ακρόπολης, φροντίστε το σύντομα γιατί υπάρχει κίνδυνος αόρατες δυνάμεις να ζητήσουν να αφαιρεθούν τα επίμαχα σημεία. Με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

'' πιο κάτω θα

σας διηγηθώ μια ιστορία που διάβασα στο περιοδικό ''ΕΠΙΛΟΓΕΣ''
[που δυστυχώς δεν κυκλοφορεί πια] και θα καταλάβετε την
ευαισθησία των Ιαπωνέζων, απλά θέλω να σκεφτείτε αν
αυτό το γεγονός που περιγράφει το άρθρο αν συνέβαινε στην
πατρίδα μας, θα είχε την ίδια αντιμετώπιση;

''Ένα τελευταίο άνθισμα.

Ένα ποιητικό συναπάντημα, κάτω απο τους ανθούς της κερασιάς,
κάποιον λογικών ανθρώπων.

ΣΤΟ ΝΟΤΙΟ ΤΜΗΜΑ της πόλης Φουκουόκα, [Ιαπωνία] μιας

απο τις μεγαλύτερες της επαρχίας Κιούσου, και σε έναν δρόμο

πλάτους τεσσάρων μέτρων, δίπλα σε μια τεχνιτή λίμνη,

το μποτιλιάρισμα είχε γίνει μόνιμο φαινόμενο και τ'αυτοκίνητα

προχωρούσαν μόνο σημειωτόν. Έτσι, ο δήμος αποφάσισε να

διαπλατύνει τον δρόμο στα 12 μέτρα - πράγμα που σήμαινε

ότι μια δενδροστοιχία απο Κερασιές στην άκρη της λίμνης

θα έπρεπε να κοπούν. Ένα δέντρο, με τα μπουμπούκια του

ακόμα σφιχτοκλεισμένα, είχε ήδη πέσει απο το πριόνι των

εργατών. Ήταν αρκετά μεγάλο, όπως και οι συντροφοί του,

και θα έπρεπε να ήταν πάνω από 50 χρόνων.

Την επόμενη μέρα, μια κάρτα
ποιήματος -σαν αυτές όπου πάνω τους τα παλιά χρόνια οι
ποιητές έγραφαν στίχους εμπνευσμένους από την ομορφιάτων ανθών της κερασιάς

-βρέθηκε κρεμασμένη απο ένα κλαδί
του διπλανού δέντρου. Επάνω της ήταν γραμμένο ένα ποίημα
που απευθυνόταν στον δήμαρχο της Φουκουόκα:

''Προς τον φύλακα των
Δένδρων της Κερασιάς, 
τον Εξοχότατο Δήμαρχο Σίντο:
'''''Λυπήσου τα λουλούδια.
Παρακαλώ σε, χάρισέ τους
δεκαπέντε ημερών ζωή,
ώστε ν'ανθίσουν μια
τελευταία άνοιξη'''''.

Η είδηση για το ποίημα διαδόθηκε και πολύ σύντομα η κάρτα
με την απάντηση βρέθηκε να τρεμοπαίζει κρεμασμένη σ'ενα
διπλανό κλαδί. Στην κάρτα που λικνιζόταν στο δροσερό αεράκι
της άνοιξης που μόλις έμπενε, ήσαν γραμμένοι οι πιο κάτω στίχοι:

H καρδιά που θρηνεί για τους ανθούς
είναι η ευγενής και πιστή
καρδιά του Γιαμάτο [Ιαπωνία]
Είθε αυτό το ευγενικό
πνεύμα πάντα να επικρατεί.
Φύλακας των
Δένδρων Κερασιάς
της επαρχίας Τσικουζέν [Φουκουόκα]
Καζούμα-Σίντο.

Ο δήμαρχος ανέβαλλε το κόψιμο των δένδρων. Ευγνώμονες
οι κάτοικοι γέμισαν τα κλαδιά των δένδρων με στίχους που
επευφημούσαν τον δήμαρχο για την αποφασή του.
Αργότερα, οι κερασιές άνθισαν, και οι ανθοί τους έγιναν
ένα τεράστιο, διάχυτο ροζ σύννεφο στον γαλανό ουρανό
της Φουκουόκα, σαν σε μια ύστατη σπατάλη ενέργειας
τις τελευταίες μέρες της ζωής τους.
Υ.Γ. Χάρις στην ανταλλαγή ποιημάτων, οι δημοτικές Αρχές
της Φουκουόκα επανεξέτασαν τα τεχνικά τους σχέδια.
Άλλαξαν τη χάραξει του δρόμου, διαπλάτυναν το πεζοδρόμιο
και η δενδροστοιχία απο κερασιές έμεινε ανέπαφη,
όταν το 1990 επισκέφτηκα την Ιαπωνία ζήτησα απο τους
φίλους που με φιλοξενούσαν να πάμε στην περιοχή της
Φουκουόκα για να δω τις Κερασιές.

Ανιχνευτής ο FUJI TOMO KAZU.

ΣΜΗΝΑΓΟΣ ΜΠΑΛΤΑΔΩΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΜΑΣ.

Φίλες και Φίλοι σας καλησπερίζω, χθες χάσαμε στα νερά του Αιγαίου ακόμα ένα παλληκάρι της πολεμικής μας Αεροπορίας, όταν αργά χθες βράδυ έμαθα το δυσάρεστο έπαθα σοκ. Είναι από τις στιγμές που νιώθεις ένα απόλυτο κενό... Είναι από τις στιγμές που απλά σωπαίνεις και σκουπίζεις τα δάκρυα σου. Αυτά τα παιδιά της πολεμικής αεροπορίας ρισκάρουν τη ζωή τους κάθε μέρα, εγώ το μόνο που μπορώ να πω είναι Σεβασμός! Σεβασμός! Σεβασμός! Αύριο στις 14:00 στο Μορφοβούνι Καρδίτσας θα αποχαιρετίσουν οι συνάδελφοι, συγγενείς και φίλοι, και φυσικά όλη η Ελλάδα τον Σμηναγό της καρδιάς μας ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΠΑΛΤΑΔΩΡΟ.
ΥΓ.Μετά τα μεγάλα λόγια ήρωας κλπ για τον πιλότο θα πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα για την οικογένειά του, όπως σύνταξη, επίδομα ή να προσληφθεί άμεσα η σύζυγος σε υπηρεσία της αρεσκίας της ή σε ΔΕΚΟ για να έχουν αξία οι φιλοφρονήσεις και μη μου πει κανείς ότι δεν προβλέπεται από το νόμο, άμεσα να ψηφισθεί, αλλιώς θα είστε για γέλια και κλάματα.

Με σεβασμό ο Επικούρειος Πέπος.

Μαρία Παναγοπούλου ''ο λόγος που δεν νηστεύω και δεν λαμβάνω θεία κοινωνία....'' Η επιλογή έγινε από την Μεσοχωρίτισσα Βασιλική Γκοβίνα.

Ο λόγος που δεν νηστεύω και δεν λαμβάνω τη θεία κοινωνία…
Από: Μαρία Παναγοπούλου

Η αμαρτία, έχει και αντικειμενική και υποκειμενική διάσταση για τον καθένα. Υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν αμαρτία τις προγαμιαίες σχέσεις. Ή το να φας κρέας την Μεγάλη Εβδομάδα. Συχνά μάλιστα πιστεύουν πως εάν αποφύγουν ένα από τα δύο ή και τα δύο, αυτομάτως η ψυχή τους καθαρίζει από κάθε κακό που έχουν κάνει. Θαρρείς και το νερόβραστο μπρόκολο θα τους δώσει άφεση αμαρτιών…
Υπάρχουν κι οι άλλοι, στους οποίους ανήκω κι εγώ. Εκείνοι που θεωρούν αμαρτία το να βλάπτεις συνειδητά τον διπλανό σου. Να πατάς στο πτώμα του για να ανέβεις ψηλότερα. Να του στερείς εκδικητικά το εισόδημά του. Να τον διαβάλλεις, να τον εκμεταλλεύεσαι, να τον πονάς, να τον εξευτελίζεις, να τον αδικείς, να τον εξαπατάς, να τον κοροϊδεύεις… Οι άνθρωποι που συμπεριφέρονται έτσι, είναι οι αμαρτωλοί στη δική μου συνείδηση!
Αυτοί είναι που μου δημιουργούν και το πρόβλημα! Γιατί στον προσωπικό μου κώδικα αξιών, υπάρχει κάτι που με φορτώνει ενοχές και το κουβαλάω σαν βάρος στην ψυχή μου: οι κακές σκέψεις που κάνω για τους εν λόγω αμαρτωλούς! Φαντάζομαι άσχημα πράγματα, συχνά εύχομαι να τους συμβούν καταστροφές, αδυνατώ να τους αντιμετωπίσω με επιείκεια και χριστιανική μεγαλοψυχία. Θέλω να τους επιστραφεί το κακό που προκαλούν, στο πολλαπλάσιο. Και το θέλω τώρα!
Αυτός είναι ο βασικός λόγος που τα τελευταία χρόνια έχω αποφασίσει να μην νηστεύω και να μην κοινωνώ. Γιατί αισθάνομαι πως μέσα από αυτές τις αρνητικές σκέψεις, γίνομαι κι εγώ αμαρτωλή κατά μία έννοια, επιθυμώντας το κακό, συνεπώς, έχω πολλή δουλειά με τον εαυτό μου για να καθαρίσω το μέσα μου…
Την ημέρα που θα φτάσω στο ύψιστο σημείο να συγχωρέσω εκείνον που έβλαψε δικούς μου ή εμένα, εκείνον που σκόρπισε συνειδητά το κακό σε πλήθος ανθρώπων, εκείνον που αδίκησε, εξαπάτησε, κατέστρεψε, βασάνισε… τότε, ναι! Θα νιώσω και άξια να νηστεύσω, να εξομολογηθώ, να μεταλάβω. Το να καταναλώσω νερόβραστα και λαδερά για δέκα ή σαράντα μέρες, να στηθώ στην ουρά της Εκκλησίας και να κοινωνήσω και μετά να επιστρέψω στην αρνητικές σκέψεις και στην επιθυμία μου να τιμωρηθούν οι σκατόψυχοι άνθρωποι, μου είναι αδύνατο!
Δεν επιβάλλω σε κανένα την άποψή μου. Σέβομαι κάθε διαφορετική στάση και γι αυτό διεκδικώ τον σεβασμό και για την δική μου. Θαυμάζω όσους βρίσκουν τη γαλήνη στην Εκκλησία, ζηλεύω όσους καταφέρνουν μέσα από τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας να «καθαρίσουν» την ψυχή τους, μα αυτούς που ειλικρινά τους θεωρώ ευλογημένους ανθρώπους είναι όσους έχουν πετύχει το ακατόρθωτο: να συγχωρούν, ακόμη και το κακό! Είναι σαν να ζουν κάθε μέρα, την Ανάσταση… Ψυχής και πνεύματος.
Καλό Ανάσταση σε όσους το αξίζουν!

ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΛΕΓΕΣΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Καλημέρα και καλή Ανάσταση σε όλα τα αρνάκια που έχουμε σφάξει όοοοοοοοοοοοολα!!! αυτά τα χρόνια, και σ' αυτά που θα σφαγούν σήμερα προκειμένου να γιορτάσουμε την ανάσταση. Αν γίνει η ανάσταση θα επιστρέψουν όλοι; Δηλαδή θα αναστηθούν και εκείνοι που έχουν κάνει εγκλήματα; Δηλαδή θα τους δωθεί μια δεύτερη ευκαιρία ώστε να ολοκληρώσουν το έργο τους;
Μαύρο φίδι που μας έφαγε!!!!!!

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν΄αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο.
Θα βγείς στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ΄τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια, μην
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις
πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω από τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν΄αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ΄απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
Θ΄απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν΄ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν΄ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμένος πάνω απ΄το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
Να την ακούς να σου λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ΄αποχαιρετήσεις όλ΄αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ΄άστρα, για όλες τις λάμπες και
για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή
και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ΄ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίσεις τον δρόμο σου πάνω στη γη .
Κι΄ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ΄τ΄άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η συνείδηση σου
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν΄ ασπρίζουν
τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ΄ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Απο βραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό
γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ΄αρχικά του ονόματος σου και μια λέξη :
Ειρήνη
σα ναγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ΄ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ΄την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν΄ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που
τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Είναι απλό, αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος πράξε τα δέοντα. Σε χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ ΄΄Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ'' Ένα καταπληκτικό ποίημα. Η επιλογή έγινε από τον Επικούρειο Πέπο.

Αγαπητή/έ φίλη/ε καλημέρα και καλή Ανάσταση. Ξημερώματα, όχι  δεν εννοώ το τραγούδι του Αργυρού!!!! Έλεγα λοιπόν πως ξημερώματα με κάποιον μαγικό τρόπο η εσωτερική άτακτη φωνούλα, ας το πούμε  δαιμόνιο, με την έννοια που είχε στην αρχαιότητα, μου "είπε" πως τη  σημερινή μου καλημέρα θα πρέπει να σου την στείλω μ' αυτό το ποίημα του Κώστα Βάρναλη. Αυτό και έκανα, αν έχεις δε τη δυνατότητα να ακούσεις  την απαγγελία από τον Κώστα  Καζάκο  μη διστάσεις  γιατί είναι  ό,τι  καλύτερο. Σε καλημερίζω, με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.

Κώστα Βάρναλη, «Η Μάνα του Χριστού»

Πώς οι δρόμοι εβωδάνε με βάγια στρωμένοι,
ηλιοπάτητοι δρόμοι και γύρο μπαξέδες!
Η χαρά της γιορτής όλο πιότερο αξαίνει
και μακριάθε βογγάει και μακριάθε ανεβαίνει. 

Τη χαρά σου, Λαοθάλασσα, κύμα το κύμα,
των αλλώνε τα μίση καιρό τηνε θρέφαν
κι αν η μάβρη σου κάκητα δίψαε το κρίμα,
νά που βρήκε το θύμα της, άκακο θύμα! 

Α! πώς είχα σα μάνα κ’ εγώ λαχταρήσει
(είταν όνειρο κ’ έμεινεν, άχνα και πάει)
σαν και τ’ άλλα σου αδέρφια να σ’ είχα γεννήσει
κι από δόξες αλάργα κι αλάργ' από μίση! 

Ένα κόκκινο σπίτι σ’ αβλή με πηγάδι...
και μια δράνα γιομάτη τσαμπιά κεχριμπάρι...
νοικοκύρης καλός να γυρνάς κάθε βράδι,
το χρυσό, σιγαλό και γλυκό σαν το λάδι. 

Κι’ άμ’ ανοίγεις την πόρτα με πριόνια στο χέρι,
με τα ρούχα γεμάτα ψιλό ροκανίδι,
(άσπρα γένια, άσπρα χέρια) η συμβία περιστέρι
ν΄ανασαίνει βαθιά τ’ όλο κέδρον αγέρι. 

Κ’ αφού λίγο σταθείς και το σπίτι γεμίσει
τον καλό σου τον ήσκιο, Πατέρα κι Αφέντη,
η ακριβή σου να βγάνει νερό να σου χύσει,
ο ανυπόμονος δείπνος με γέλια ν’ αρχίσει. 

Κι ο κατόχρονος θάνατος θά φτανε μέλι
και πολλή φύτρα θά φηνες τέκνα κι αγγόνια
καθενού και κοπάδι, χωράφι κι αμπέλι,
τ’ αργαστήρι εκεινού, που την τέχνη σου θέλει. 

Κατεβάζω στα μάτια τη μάβρην ομπόλια,
για να πάψει κι ο νους με τα μάτια να βλέπει...
Ξεφαντώνουν τ’ αηδόνια στα γύρο περβόλια,
λεϊμονιάς σε κυκλώνει λεπτή μοσκοβόλια. 

Φέβγεις πάνου στην άνοιξη, γιέ μου καλέ μου,
Άνοιξή μου γλυκιά, γυρισμό που δεν έχεις.
Η ομορφιά σου βασίλεψε κίτρινη, γιε μου,
δε μιλάς, δεν κοιτάς, πώς μαδιέμαι, γλυκέ μου! 

Καθώς κλαίει, σαν της πέρνουν το τέκνο, η δαμάλα,
ξεφωνίζω και νόημα δεν έχουν τα λόγια.
Στύλωσέ μου τα δυο σου τα μάτια μεγάλα:
τρέχουν αίμα τ’ αστήθια, που βύζαξες γάλα. 

Πώς αδύναμη στάθηκε τόσο η καρδιά σου
στα λαμπρά Γεροσόλυμα Καίσαρας νά μπεις!
Αν τα πλήθη αλαλάζανε ξώφρενα (αλιά σου!)
δεν ηξέραν ακόμα ούτε ποιο τ’ όνομά σου! 

Κει στο πλάγι δαγκάναν οι οχτροί σου τα χείλη...
Δολερά ξεσηκώσανε τ’ άγνωμα πλήθη
κι όσο ο γήλιος να πέσει και νά ρθει το δείλι,
το σταβρό σου καρφώσαν οι οχτροί σου κ’ οι φίλοι. 

Μα γιατί να σταθείς να σε πιάσουν! Κι ακόμα,
σα ρωτήσανε: «Ποιος ο Χριστός;» τί πες «Νά με»!
Αχ! δεν ξέρει, τί λέει το πικρό μου το στόμα!
Τριάντα χρόνια παιδί μου δε σ’ έμαθ’ ακόμα!

[πηγή: Κώστας Βάρναλης, Ποιητικά. Το φως που καίει. Σκλάβοι Πολιορκημένοι. Ποιήματα, εκδόσεις «Ο Κέδρος», Αθήνα 2006, σ. 64-66]

Ηλίας Γιαννακόπουλος ξανά και ξανά για φιλολογικούς λόγους και όχι μόνο.

Λόγω των ημερών σκέφτηκα να σου στείλω την καλημέρα μου με το πιο κάτω κείμενο από ένα  άρθρο του κ. Ηλία Γιαννακόπουλο. Παράλληλα επειδή θα υπάρχει μεγάλος συνωστισμός στην Ανάσταση, αν, και όταν γίνει🤔🤔🤔, τρέχα γύρευε που λένε και στα  Τρίκαλα, αφού εδώ και 1985 χρόνια δεν έχει ξαναγίνει, φρόντισε λοιπόν όσο ζεις να περάσεις καλά και Επικούρεια και άφησε τους άλλους να περιμένουν την Ανάσταση λες και η παρουσία μας τόσα χρόνια στη γη ήταν τόοοοοοοοσο σημαντική που θα έπρεπε να αναστηθούμε για να συνεχίσουμε το μεγάλο έργο που αφήσαμε πίσω, είμαστε για😂😁😀😂😁😀 γέλια ή για κλάματα;
🤔🤔🤔ΥΓ. Καλή επιτυχία 🌷 στο ψήσιμο και  καλοφάγωτο το καημένο το αρνάκι.🐑🐏🐑🐏🐑
"🍓"Στον γνωστό «κύκλο της ζωής» δεν ανευρίσκονται μόνο τα δύο άκρα, η γέννηση και ο θάνατος, αλλά κι ένα πλήθος άλλων στοιχείων που νοηματοδοτούν το περιεχόμενο της έννοιας «ζωή». Τέτοια μπορεί να είναι η δημιουργία, οι πνευματικές αναζητήσεις, οι φιλοσοφικοί στοχασμοί, οι κοινωνικοί προβληματισμοί, οι ανθρώπινες σχέσεις, η αναζήτηση του θείου, οι θυσίες, οι αγώνες, το άγχος και η αγωνία του μέλλοντος. Γι’ αυτό και η ζωή ετυμολογικά βρίσκεται κοντά στην έννοια Βίος και στη Βία"🍓".🤔🤔🤔
Καλή προσωπική επ-ανάσταση. Σε χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.
"🍓"Στην αντίπερα όχθη όσων περιδιαβάζουν τον «κύκλο της ζωής» βρίσκονται εκείνοι που εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στην ίδια τη ζωή και όχι στο μοιραίο – αναπόφευκτο τέλος. Η ζωή μπορεί να κινείται ανάμεσα σε δύο «τελείες», αλλά πάντα αγωνίζεται να επιμηκύνει το «μεταξύ αυτών διάστημα» και να το εμπλουτίσει. Η δημιουργία και η σύνθεση, όπως και η υπέρβαση της υλικής μας υπόστασης, συνιστούν τα αναγκαία βάθρα της πραγματικής ζωής. Η ζωή είναι μια κίνηση, μια περιπέτεια, μια σύγκρουση με το άγνωστο, το τυχαίο και το ανέλπιστο.
Τον ύμνο της ζωής τον κατέγραψε εμφαντικά ο Ρουσσώ: «Ζω δε σημαίνει αναπνέω, σημαίνει ενεργώ˙ σημαίνει χρησιμοποιώ τα όργανά μου, τις αισθήσεις μου, τις ικανότητές μου, όλα τα μέρη του εαυτού μου που μου δίνουν τη συναίσθηση της ύπαρξής μου. Ο άνθρωπος που έζησε περισσότερο δεν είναι εκείνος που μέτρησε περισσότερα χρόνια, αλλά όποιος ένιωσε περισσότερο τη ζωή».🍓
Τώρα είναι η σειρά σου με ποιους θα πας και ποιους θ'αφησεις. Εγώ σε καληνυχτίζω και σου εύχομαι αυτά που επιθυμείς, 🍓εφόσον είναι δίκαια και σου αξίζουν, και αν σου είναι απαραίτητα 🍓 σύντομα να τα αποκτήσεις. Σε χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.
 🎭🎭🎭🎭🎭🎭🎭🎭🎭
Μεγάλη Πέμπτη σήμερα, λόγω της ημέρας, κατά την ταπεινή μου άποψη αυτή την ημέρα ο Χριστός  έκανε μια κορυφαία πράξη,  και αφού ο Ιδρυτής έκανε αυτή την πράξη ας αναλογιστούν 🍓--- όσοι θέλουν τουλάχιστον να λένε πως είναι χριστιανοί ---🍓 τι θα πρέπει να πράξουν οι ίδιοι, εκτός και αν άλλο λέμε και άλλο εννοούμε,🤔 έλεγα λοιπόν πως λόγω της ημέρας σου στέλνω το πιο κάτω απόσπασμα που αφορά την τρίτη ""λυκείου"" σε παρακαλώ να  αφιερώσεις λίγο χρόνο. Σ' ευχαριστώ. Καλημέρα.
🍓🍓🍓🍓🍓🍓🍓🍓🍓
""Κάθε φορά, λοιπόν, που συναντάς, διαλέγεσαι ή συνυπάρχεις με άτομα της λεγόμενης Τρίτης Ηλικίας, εύκολα οδηγείσαι στις παρακάτω σκέψεις:
🍓● Όταν σκέπτομαι πως η ζωή που μας δίνεται ως δώρο δεν ξοδεύεται στη νιότη, ούτε λυγίζει στις κακουχίες του χρόνου, τότε νιώθω ν ι κ η τ ή ς.
🍓● Όταν βλέπω στα πρόσωπα των ηλικιωμένων τη θέληση να αντιπαλέψουν τη φθορά του χρόνου, τότε αισθάνομαι έ ν ο χ ος για τις δικές μου φοβίες και την παραίτηση.
🍓● Όταν συλλογίζομαι πως η ζωή καταξιώνεται από τα έργα που αφήνουμε και όχι τις μέρες που ξοδέψαμε στο άρμα του χρόνου απλά ζώντας, τότε νιώθω δ ι κ α ι ω μ έ ν ο ς για όσα δημιούργησα.
🍓● Όταν αντικρίζω πρόσωπα χαρακωμένα από το λεπίδι του χρόνου που, ωστόσο, δεν σκύβουν, ούτε παραπονιούνται από τη δυσμορφία αλλά στέκονται όρθιοι κι αποφασισμένοι, τότε αισθάνομαι σ ί γ ο υ ρ ο ς για τις αντοχές μου.
🍓● Όταν ακούω τους ηλικιωμένους να συμβουλεύουν και όχι να καταφεύγουν σε φλύαρες διδαχές, τότε σκέπτομαι πόσο ά δ ι κ ο ς ήμουνα, όταν τους περιφρονούσα με την αδιαφορία μου.
🍓● Όταν βλέπω κάποιους να θέλουν να μένουν – ή να φαίνονται πάντα νέοι! – και για να το πετύχουν αλλάζουν το πρόσωπό τους, τότε νιώθω λίγο ο ρ γ ι σ μ έ ν ο ς, γιατί διαβλέπω μια ασέβεια στην αναγκαιότητα – δικαίωμα να ζήσουμε και τα τρία στάδια της ηλικίας μας.
🍓● Όταν μιλώ με νέους και διαβλέπω μια περιφρόνηση και απαξίωση στα γηρατειά, τότε συλλογίζομαι πόσο ανέξοδες και φθηνές είναι οι καταγγελίες του ρατσισμού και πόσο ε υ τ υ χ ή ς νιώθω που φρόντισα τους γονείς μου, όταν αυτοί απόκαμαν από την ασθένεια και το φορτίο του χρόνου.
🍓● Όταν θυμάμαι τα παραμύθια και τις ιστορίες του παππού μου και της γιαγιάς μου, νιώθω ξαφνικά α π ο γ ο η τ ε υ μ έ ν ο ς από την αδυναμία μου να πω τα ίδια ή άλλα στα δικά μου εγγόνια.
🍓● Όταν συζητώ με άλλους που ερίζουν, αν ο ήλιος είναι ομορφότερος την αυγή ή το βασίλεμα, τότε νιώθω πολύ α δ ύ ν α μ ο ς για να υποστηρίξω το ένα ή το άλλο.
🍓● Όταν μιλώ με ηλικιωμένους και δεν χρησιμοποιούν πολύ τον παρελθόντα χρόνο (αναμνήσεις…) αλλά τον «μέλλοντα», τότε συλλαμβάνω τον εαυτό μου α δ α ή σχετικά με τη  θέληση και τη δύναμη κάποιων να «ζήσουν».
🍓● Όταν παρατηρώ γύρω μου να πληθαίνουν τα γηροκομεία και οι οίκοι ευγηρίας δεν αισθάνομαι περήφανος για την κοινωνική μέριμνα προς τους ηλικιωμένους αλλά νιώθω α ν ή σ υ χ ο ς για την απουσία της οικογένειας.
🍓● Όταν βλέπω νέους δίπλα σε ηλικιωμένους με όλες τις διαφορές και αντιθέσεις (σώματος, ψυχής, ιδεολογίες…), τότε καταλαβαίνω την αναγκαιότητα της ισορροπίας του σύμπαντος και της ζωής που πηγάζει από τις συγκρούσεις και όχι από την επίπλαστη υποχρέωση σε κάποια εξουσία. Έτσι, νιώθω ι κ α ν ο π ο ι η μ έ ν ο ς για την κοσμογονική αρχή που πρόβαλε ο Ηράκλειτος, την «παλίντονο αρμονία».
🍓● Όταν ακούω τους ξωμάχους της ζωής με περισσή ειλικρίνεια να επαινούν τους νέους για τις ιδέες και τα επιτεύγματά τους, τότε αισθάνομαι χ α ρ ο ύ μ ε ν ο ς, γιατί αυτό σημαίνει πρόοδος.
🍓● Όταν βλέπω τους νέους να συμβουλεύονται τους ηλικιωμένους αλλά και να βαδίζουν το δικό τους δρόμο, το «απάτητο μονοπάτι», τότε νιώθω υ π ε ρ ή φ α ν ο ς για τη νέα γενιά που γνωρίζει να ακούει το παλιό και πάνω σε αυτό να οικοδομεί το νέο. Η διαλεκτική του Έγελου στην απόλυτη εφαρμογή της.
Σ' ευχαριστώ που έκανες τον κόπο και το διάβασες, σε χαιρετώ με σεβασμό και Επικούρεια διάθεση ο Επικούρειος Πέπος.
Πηγή των τριών πιο πάνω άρθρων είναι το λογοτεχνικό-φιλολογικό ορυχείο που ονομάζεται Ηλίας Γιαννακόπουλος.

Όσο θα συνεχίσουν να υπάρχουν Φιλόλογοι όπως ο κ. Ηλίας Γιαννακόπουλος, θα υπάρχει ελπίδα.

1. Ιχνηλατώντας την πορεία του ανθρώπου από τις απαρχές της ύπαρξής του, επισημαίνουμε δυο βασικά στοιχεία – γνωρίσματα που καθόρισαν την επιβίωσή του και την εξέλιξή του. Τα στοιχεία αυτά είναι ο ΝΟΥΣ (Λογική, Σκέψη) αλλά και το πάθος – ορμή για ζωή. Και τα δυο βοήθησαν στην έξοδο του ανθρώπου από τον πρωτογονισμό και στη δημιουργία πολιτισμού. Η αρμονική σύμπλευση αυτών επιτάχυνε την πορεία του ανθρώπου από το «σκότος» στο «φως» από τη «δουλεία» στην «ελευθερία». Άνθρωποι, ωστόσο, αλλά και λαοί που δεν μπόρεσαν να ισορροπήσουν τα δυο παραπάνω γνωρίσματα γνώρισαν την επιβράδυνση της πορείας τους αλλά και την καταστροφή. Η προτεραιότητα του ενός έναντι του άλλου είναι δύσκολο να αποτυπωθεί χωρίς να κινδυνεύουμε να αυθαιρετήσουμε στην αξιολόγησή μας. Κι αυτό γιατί η Λογική – Σκέψη και το Πάθος – Ορμή για τη ζωή συνθέτουν το βασικό υπόβαθρο της ανθρώπινης οντότητας και η ατροφία ή υπερτροφία του ενός δρα περιοριστικά – καταστρεπτικά και για το άλλο. 

           

2. Τα παραπάνω δυο βασικά, αλλά και αντίθετα μεταξύ τους, γνωρίσματα οι αρχαίοι Έλληνες τα ενσωμάτωσαν σε δυο θεούς. Τον Απόλλωνα και το Διόνυσο. Ο πρώτος λατρεύεται ως Θεός της λογικής, του φωτός και της ήρεμης δύναμης. Ο δεύτερος είναι ο εκφραστής του γήινου, του πάθους, της μανίας και των έντονων συναισθημάτων. Οι δυο θεοί συμπυκνώνουν δυο διαφορετικές βιοθεωρίες, δυο αντίθετα ρεύματα ζωής. Τα δυο αυτά ρεύματα – δυνάμεις βαδίζουν παράλληλα, συγκρούονται μεταξύ τους για να ισορροπήσουν τελικά σε ένα ανώτερο επίπεδο ζωής και να συμπορευτούν. Οι αντίθετες αυτές δυνάμεις συντίθενται σύμφωνα με το Εγελιανό διαλεκτικό σχήμα (θέση – αντίθεση = Σύνθεση) οδηγώντας έτσι τον άνθρωπο σε νέες δημιουργίες και σε υψηλές μορφές ζωής και δημιουργίας (επιστήμη, τέχνη, θεσμοί, ηθική). 

3. Ειδικότερα, ο άνθρωπος και ο πολιτισμός του είναι δημιούργημα τόσο του Απολλώνειου πνεύματος όσο και του Διονυσιακού. Το Απολλώνειο το συνθέτουν το φως, η καθαρή μορφή, η λογική, ο στοχασμός, η περίσκεψη, η αυτοσυγκράτηση, ο προβληματισμός, η νηφαλιότητα, η αυτοκυριαρχία, η ψυχραιμία, η σκέψη, η φρόνηση, η ηρεμία και η πνευματική γαλήνη. Αντίθετα, το Διονυσιακό πνεύμα το χαρακτηρίζει η μανία, το πάθος, το συναίσθημα, οι ψυχικές εκρήξεις, οι παρορμήσεις, τα ένστικτα, ο ηρωισμός, ο ρομαντισμός, ο οργή, η ορμή, το γήινο στοιχείο του ανθρώπου, η εύθυμη πλευρά της ζωής. Το Απολλώνειο πνεύμα ορίζεται από το «μέτρο», τη μεσότητα και την αποφυγή των υπερβολών. Αντίθετα, το Διονυσιακό πνεύμα δεν τα γνωρίζει όλα αυτά και ωθεί τον άνθρωπο σε πράξεις και συμπεριφορές οριακές που όχι σπάνια τείνουν να θέσουν σε δοκιμασία και την ίδια τη ζωή. Την συνύπαρξη του Απολλώνειου και Διονυσιακού πνεύματος απέδωσε με φοβερή πιστότητα ο Φειδίας στο περίφημο αέτωμα του Ναού της Ολυμπίας. Όπως περιγράφει ο Παπανούτσος «Άνθρωποι και θηρία μάχονται από κάτω το δεινό αγώνα της ζωής και του θανάτου…. εδώ έχουν εξαπολυθεί οι φυσικές δυνάμεις του πάθους (Διονυσιακό πνεύμα)…. Από πάνω τους, όμως, αγρυπνάει μέσα στο σιωπηρό μεγαλείο του, ήρεμος, γαλήνιος, ο Απόλλων (Απολλώνειο πνεύμα)… και τώρα πια δεν αμφιβάλλουμε ότι η μάχη θα σταματήσει, η σύμπνοια πάλι θα βασιλέψει» (Η φρόνηση και το πάθος). 

4. Βέβαια, αξιολογώντας τη συμβολή και την αναγκαιότητα των δυο αυτών αντίθετων «πνευμάτων» - ρευμάτων (Απολλώνειο πνεύμα vs Διονυσιακό πνεύμα) εύκολα θα μπορούσε κάποιος να διολισθήσει σε μια παραδοχή περί υπεροχής του Απολλώνειου πνεύματος έναντι του Διονυσιακού. Κι αυτό, γιατί η θετική συνεισφορά του πρώτου είναι πιο εμφανής. Ωστόσο, θα ήταν μεθοδολογικό ολίσθημα αν θεωρήσουμε τον άνθρωπο μόνο «πνεύμα» και τον αποκόβαμε από το υλικό και γήινο στοιχείο. Είναι, επίσης, λάθος αν δεχτούμε πως το Διονυσιακό στοιχείο καθηλώνει το ανθρώπινο γένος στο επίπεδο του «ζώου» και στον πρωτογονισμό, ενώ το Απολλώνειο στοιχείο το εξυψώνει και το βοηθά στη μέθεξη με τα ανώτερα και «ευγενέστερα» δημιουργήματα (πνευματικός – ηθικός πολιτισμός). «Το πολύ ζώο παραμορφώνει τον πολιτισμένο άνθρωπο, ο πολύς πολιτισμός κάνει άρρωστα ζώα» (Καρλ Γιουγκ). Η απάντηση βρίσκεται στο συνταίριασμα – συνύπαρξη των δυο «δίδυμων δυνάμεων», γιατί η πραγματική ζωή προϋποθέτει την ενότητα – σύζευξη της Διονυσιακής ζωτικότητας με το Απολλώνειο μέτρο – λογική.

            5. Όσο, όμως, κι αν όλα επιχειρηματολογούν πως το βαθύτερο νόημα της ανθρώπινης ζωής και το υπόβαθρο του πολιτισμού εμπεριέχουν και προϋποθέτουν την παράλληλη πορεία και γόνιμη αλληλεπίδραση του Απολλώνειου και Διονυσιακού πνεύματος, δεν παύουν οι υπέρμαχοι του πρώτου να διατυπώνουν με ευκολία και πειστικότητα επιχειρήματα υπέρ του ρόλου αυτού στο σύγχρονο πολιτισμό. Κι αυτό γιατί η ήρεμη σκέψη και η αψεγάδιαστη φρόνηση – νηφαλιότητα (Απολλώνειο πνεύμα) διαμορφώνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο επωάζεται η συνείδηση του ανθρώπου που συνιστά και την ειδοποιό διαφορά αυτού από τα άλλα έμβια όντα. Ο άνθρωπος, δηλαδή, είναι το ον «που έχει συνείδηση της συνείδησής του» και εξ αυτού του γεγονότος μπορεί να κυριαρχεί στο «ά–λογο» κομμάτι της ύπαρξής του. Όσο κι αν διαφωνεί ο Φιλόσοφος Κίρκεγκωρ για τον περιορισμό του πάθους «ο άνθρωπος που χάνεται μέσα στο πάθος του χάνει λιγότερα από εκείνον που χάνει το πάθος του», ο ρόλος της νηφάλιας κρίσης και της συνείδησης είναι εμφανής σε όλα τα επίπεδα της ζωής και του πολιτισμού.

            6. Αναλυτικότερα, η συνείδηση –πνευματική γαλήνη (Απόλλωνας) συνέβαλε στον απεγκλωβισμό του ανθρώπου από το χάος κι από τα δεσμά – όρια του εαυτού του. Με τη συνείδηση – λογική ο άνθρωπος προσδιορίζει τη θέση του στον κόσμο – σύμπαν και αυτοπροσδιορίζεται. Οργανώνει τη συμπεριφορά του, ελέγχει τις ψυχικές του λειτουργίες, ενεργοποιεί τις πνευματικές του ιδιότητες και κυριαρχεί στις αντιδράσεις του. Έχει άμεση γνώση της δύναμής του συναισθήματος, όσο κι αν αυτό πολλές φορές λειτουργεί αυτόνομα, γιατί σύμφωνα και με τον Πασκάλ «Η καρδιά έχει τους λόγους της που ο «λόγος» δεν τους γνωρίζει καθόλου». Επιπρόσθετα, το Απολλώνειο στοιχείο – πνεύμα συνέβαλε καταλυτικά στον εξανθρωπισμό του ανθρώπου μέσα από τη θέσπιση ενός ηθικού κώδικα με βάση τον οποίο καθορίζει το «είναι» του, προδιαγράφει τα καθήκοντά του και αξιολογεί τις πράξεις του. Οδηγείται στην αυτογνωσία και αναγνωρίζει την κοινωνική του φύση. Μπορεί, δηλαδή, να εξηγήσει πως η κοινωνικότητα δεν προϋποθέτει και κατάργηση της ατομικότητας αλλά την υπέρβασή της.

            7. Ωστόσο, ο σύγχρονος άνθρωπος τείνει να συνθλιβεί από το τεχνοκρατικό πνεύμα που συνέβαλε στη γιγάντωση της Τεχνολογίας και των επιτευγμάτων της και στη συναισθηματική αφυδάτωσή του. Βιώνει, δηλαδή, τα αποτελέσματα της ανατροπής της αρμονίας ανάμεσα στο Απολλώνειο και Διονυσιακό πνεύμα (Λογική vs Πάθος), διαπράττει ύβρη, νιώθει μια αδικαιολόγητη οίηση και πληρώνει το τίμημα της υπέρβασης του μέτρου «Ήλιος ουχ υπερβήσεται μέτρα˙ ει δε μη, Ερινύες μιν δίκης επίκουροι εξευρήσουσι». (Ηράκλειτος).

            8. Απέναντι, λοιπόν, στην πραγματικότητα που δημιούργησε η δεσποτεία της τεχνολογίας οφείλουμε να αντιτάξουμε τη νηφαλιότητα που μας εμπνέει ο Απόλλωνας και το πάθος για τη ζωή που μας παρακινεί ο Διόνυσος. Χρειαζόμαστε, δηλαδή, να ισορροπούμε συνεχώς πάνω στη δύναμη της Λογικής (Απολλώνειο πνεύμα) και στην ένταση του συναισθήματος (Διονυσιακό πνεύμα). Κι αυτό, γιατί ο τεχνοκρατικός πολιτισμός – δημιούργημα του τεχνολογικού γιγαντισμού – διογκώνει επικίνδυνα τα όρια – εξουσία της λογικής – γνώσης, ενώ αντίθετα αφυδατώνει τον άνθρωπο από την ευαισθησία και τα συναισθήματα. Ο νιτσεϊκός υπεράνθρωπος – γέννημα του τεχνοκρατικού πνεύματος – απειλεί την ανθρωπιά μας, την ενότητά μας και υφαίνει την αλόγιστη «οίηση» και την ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας του ανθρώπου – δημιουργού. Αντίθετα, η συναισθηματική αποξήρανση – προϊόν της άκρατης εξειδίκευσης – τείνει να μετατρέψει την καθημερινότητα του ανθρώπου και τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους σε εφιάλτη.

            9. Μπορούμε, επομένως, να αντισταθούμε στις σειρήνες της τεχνολογίας με σύμμαχο τη λογική και το συναίσθημα για να διασώσουμε τον «άνθρωπο» ως το πιο απλό και συνάμα το πιο σύνθετο δημιούργημα του σύμπαντος. Αυτή η ισορροπία λογικής και συναισθήματος (σκέψη και παρορμήσεις) θα αποδυναμώσει όλες εκείνες τις δυνάμεις της τεχνολογίας που στοχεύουν στον πνευματικό υπερτροφισμό και στη συναισθηματική ατροφία. Ο άνθρωπος, δηλαδή, θα πρέπει να παραμείνει «άνθρωπος» με τη ριζική έννοια του όρου (άνω + θρώσκω) αλλά διακονώντας και τον «έσω» κόσμο του. Δεν μπορούμε να «υψωθούμε» (λογική υπερτροφία) αδιαφορώντας για το συνάνθρωπο. Ο πολιτισμός (τεχνολογικός) τείνει να γεννά τέρατα που θαμπώνουν αλλά και τρομάζουν. Με στοχαστικά, λοιπόν, βήματα και γαλήνιο πνεύμα (Απόλλων) και πλούσιοι σε συναισθήματα και πάθος για ζωή (Διόνυσος) να βαδίσουμε ενάντια σε δυνάμεις που μας αλλοτριώνουν και μας μεταλλάσσουν. 

            10. «Πολλά τα δεινά και ουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει» διακηρύττει ο χορός στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή. Μας υπενθυμίζει έμμεσα πως ο άνθρωπος είναι ικανός για την κορύφωσή του αλλά και για την αυτοκαταστροφή του. Η αποφυγή των αυτοκαταστροφικών συνεπειών μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τον αυτοπεριορισμό. Οι υπερβολές της σκέψης («εργαλειακός ορθολογισμός») και της Ορμής – επιθυμίας για ζωή («τυφλές παρορμήσεις») θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση του ανθρώπου. Μόνον, όταν ο άνθρωπος αποδεχθεί την αναγκαιότητα και των δυο Θεών (Απόλλων – Διόνυσος), θα προχωρήσει μπροστά, μένοντας αυτό που είναι εδώ και χιλιάδες – εκατομμύρια χρόνια……ΑΝΘΡΩΠΟΣ. 

Του συνεργάτη της Μυσταγωγίας – Μυθαγωγίας, Ηλία Γιαννακόπουλου, Φιλόλογου. E-mail: iliasgia53@gmail.com     

Επιλογές, επεξεργασία, επιμέλεια δημοσιεύσεων/αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Χρόνος ολετήρ του Ηλία Γιαννακόπουλου ένας άνθρωπος ως πνευματική όαση στην όμορφη πόλη των Τρικάλων.

«Δε φταίω εγώ που μεγαλώνω, χτυπάει πισώπλατα ο χρόνος/ δε φταίω εγώ που μεγαλώνω, φταίει η ζωή, που είναι μικρή».

Οι παραπάνω στίχοι του γνωστού τραγουδιού αποτυπώνουν με ενάργεια το άγχος του ανθρώπου απέναντι στη βέβαιη προοπτική πως ο χρόνος που απομένει να ζήσουμε είναι μικρότερος από αυτόν που ζήσαμε.

 Το άγχος και η αγωνία επιτείνεται κάθε φορά που συνειδητοποιούμε πως η πρωτογενής αιτία της γήρανσής μας είναι κάτι που δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε. Κι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η επιστήμη δεν μπόρεσε ακόμη να ορίσει με βεβαιότητα τη φύση και το περιεχόμενό του. Ο χρόνος ως έννοια και περιεχόμενο γεννά προβληματισμό στους ειδικούς και ερωτήματα στους απλούς ανθρώπους.

 Όσο κι αν ο Αϊνστάιν προσπάθησε να τον ορίσει με τη θεωρία της «σχετικότητας», αυτός – ο χρόνος – βρίσκει τρόπους να ξεγλιστρά, γιατί θέλει να είναι ο πρωταγωνιστής σε όλες τις αλλαγές που συμβαίνουν. Μόνον μέσα από την κίνηση, τη μεταβολή και την αλλαγή τον αντιλαμβάνεται ο ανθρώπινος νους.

 Συχνά ο καθένας διερωτάται αν ο Χρόνος υφίσταται αντικειμενικά ή συνιστά μια θεωρητική διάσταση, ένα νοητικό κατασκεύασμα, μια μύχια σύλληψη που αποκρυπτογραφεί την αβεβαιότητα και περατότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

 Ο ίδιος ο Καντ αναγκάστηκε να ομολογήσει μπροστά στην αδυναμία να ορίσει ακριβώς την έννοια του χρόνου: «Ο χρόνος δεν είναι κάτι αντικειμενικό. Δεν είναι ούτε ουσία, ούτε τυχαίο, ούτε σχέση, αλλά μια υποκειμενική συνθήκη που οφείλεται αναγκαστικά στη φύση του ανθρώπινου μυαλού».

Η ημέρα και η νύχτα ήταν τα πρώτα στοιχεία που κίνησαν την περιέργεια του πρωτόγονου ανθρώπου για να δώσει μια μυθική ή λογική αργότερα ερμηνεία του χρόνου. Ύστερα οι εναλλαγές των εποχών αλλά και η συνειδητοποίηση πως ο άνθρωπος γεννιέται και πεθαίνει. Όλα αυτά τροφοδότησαν ως στοιχεία τόσο τη Μυθολογία όσο και την Επιστήμη.

Οι αρχαίοι Έλληνες στο πρόσωπο του Κρόνου < ρέω διείδαν την έννοια του Χρόνου που αναδύθηκε μέσα από το Χάος (απουσία χρόνου). Δίπλα σε αυτόν πλάστηκαν θεοί και θεότητες που αντανακλούν την αγωνία των ανθρώπων να δώσουν μια απάντηση στο ερώτημα: Γιατί πεθαίνουμε;

Στο σημείο αυτό, εμβόλιμα, βρήκε ευκαιρία και αναπτύχθηκε η φιλοσοφία που διεύρυνε τον προβληματισμό και πολλαπλασίασε τα ερωτήματα, χωρίς να δίνει πειστικές απαντήσεις. Εξάλλου αποτελεί αξίωμα, πως «Η φιλοσοφία δεν αποδεικνύει, δεν δίνει απαντήσεις, αλλά ανακινεί ερωτήματα».

Αλλά ούτε και ο διαφωτισμός με τον ορθολογισμό και τη γέννηση της επιστήμης μπόρεσε να πείσει τον άνθρωπο να μη φοβάται το χρόνο, γιατί απλούστατα δεν υπάρχει ως οντότητα, όπως ο χώρος. Ο χωροχρόνος του Αϊνστάιν φώτισε κάπως το πρόσωπο του χρόνου, αλλά ακόμη η μορφή του είναι θολή, ενώ τα έργα του απτά και αντικειμενικά.

Ο θάνατος βιώνεται ως το τέλος της ζωής και του χρόνου. Ο άνθρωπος, αιώνες τώρα παλεύει, για την αθανασία του. Η σκέψη και μόνο πως μια μέρα θα χαθούμε για πάντα, μας συγκλονίζει και χαρακώνει με αίμα το μυαλό μας. Γι’ αυτό ερμηνεύει την ελπίδα για αθανασία ως μια υπέρβαση του χρόνου ή ως μια νίκη ενάντια στο χρόνο. Όσες θεωρίες κι αν αναπτύχθηκαν, όσες ερμηνείες ή διδαχές κι αν δόθηκαν ο άνθρωπος δεν κατόρθωσε να νικήσει το χρόνο και να απαλλαγεί από το υπαρξιακό του άγχος. Φανερά ή υπόρρητα επιδιώκει την αθανασία ή την αιωνιότητα.

Από τον κανόνα δεν ξέφυγε ούτε ο Θουκυδίδης που με έναν τόνο εξομολογητικό τόνισε: «κτήμα τε ες αιεί μάλλον ή αγώνισμα ες το παραχρήμα ακούειν ξύγκειται». Η προφητική αυτή ομολογία φανερώνει τη μύχια επιθυμία του ανθρώπου να αφήσει το αποτύπωμά του έξω και πάνω από το χρόνο με το έργο του (υλικό – πνευματικό).

Αλλά και ο Ηρόδοτος από μία άλλη οπτική γωνία στόχευε στην υπέρβαση του χρόνου με το έργο του «ως μήτε τα γενόμενα εξ ανθρώπων τω χρόνω εξίτηλα γένηται».

Η έννοια του χρόνου είναι παρούσα και στους δυο ιστορικούς που καθαρά διέβλεπαν πως η μνήμη των ανθρώπων αδυνατίζει με την πάροδο του χρόνου και διαβρώνεται η συνείδησή τους. Ασυνείδητα, δηλαδή, τριχοτόμησαν το σώμα του χρόνου σε: Παρελθόν – Παρόν – Μέλλον τονίζοντας τον καταλυτικό του ρόλο στην πορεία του ανθρώπου και του πολιτισμού (αιεί – παραχρήμα – χρόνω).

 Το φόβο απέναντι στο θάνατο – ως το τέλος του χρόνου – έμμεσα εξέφρασε και ο Ιησούς τη μεγάλη εκείνη στιγμή στον κήπο της Γεσθημανής με το εμβληματικό «παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο». Όταν ο θάνατος έγινε συνείδηση από το Χριστό, θέλησε να τον αποφεύγει, να ζήσει. Κι ενώ γνώριζε πως είναι ή θα είναι αιώνια ζωντανός, το βάρος του θανάτου τον λυπεί βαθύτατα. Ωστόσο, «αν ο Χριστός ζούσε μια ίδια ζωή χωρίς το θάνατο που δέχθηκε, θα ήταν ένας ακόμη απλός προφήτης. Ένας από τους πολλούς». (Φοίβος Καρακίτσος «Η αρχή της αντίθεσης»).

 Ανεξάρτητα από τις μυθολογικές περιγραφές, τις επιστημονικές αποδείξεις και τις φιλοσοφικές θεωρήσεις ο χρόνος «ως σώμα» παραμένει ασύλληπτος και ακανόνιστος. Δεν έχει  αρχή και τέλος, όσο κι αν προσπάθησε ο άνθρωπος με τις υποδιαιρέσεις και τα χρονόμετρα να τον εγκλωβίσει (Κλεψύδρα, αμμόμετρο, ηλιακό ρολόι, αστρολάβος…). Ο χρόνος είναι ενιαίος και η τριχοτόμησή του απέβλεπε μόνο στο να δώσει ο άνθρωπος μια ταυτότητα στη ζωή του. Ο χρόνος δεν έχει αρχή ούτε τέλος. Τα γεγονότα και ο άνθρωπος έχουν αρχή και τέλος.

Ο χρόνος κυλάει, τρέχει, φεύγει, μένει ανέπαφος από τις υποκειμενικές μας εμπειρίες. Ο χρόνος κυλά για κάθε άνθρωπο διαφορετικά ανάλογα με τις ανάγκες, τα συναισθήματα, τα κίνητρα και τις σκέψεις του. Άλλοι βλέπουν το χρόνο ως φίλο κι άλλοι ως εχθρό. Άλλοτε ευχόμαστε να μην τρέχει κι άλλοτε παρακαλούμε να περάσει γρήγορα. Κι ενώ ο χρόνος είναι «άμετρος» από πολλούς εκφράζεται το παράπονο πως «δεν έχω χρόνο» ή «μου λείπει χρόνος» ή «θέλω το χρόνο μου».

 Ίσως ο χρόνος να είναι από τα λίγα στοιχεία – αν όχι το μοναδικό – που αποκαλύπτουν τη γύμνια του ανθρώπου. Από το φως μπορούμε να προφυλαχτούμε ή να κατασκευάσουμε πηγές φωτός. Από το χρόνο πώς να ξεφύγουμε;

Εξάλλου το «βέλος του χρόνου» έχει κατεύθυνση προς το μέλλον και πως δεν γυρίζει πίσω (άσχετα αν η σύγχρονη φυσική δεν διακρίνει την κατεύθυνση προς το μέλλον). Τελικά βρισκόμαστε σε μια διανοητική πλάνη ή σε μια ή σε μια ψυχολογική σύγχυση; Για τον Αυστριακό φυσικό Μπόλτζμαν το βέλος του χρόνου (παρελθόν → μέλλον) είναι μια ανθρώπινη επινόηση αναγκαία για να εξηγήσει τη διαδικασία της βιολογικής μας γήρανσης. Για κάποιους άλλους το γήρας δεν προκαλείται από τη φθορά του χρόνου αλλά είναι προγραμματισμένο στο DNA μας.

«Δεν υπάρχει ανάστημα στο ανθρώπινο γένος που να μην το συνέτριψε ο χρόνος και ο φθόνος» (Απολλόδωρος).

Η διαπίστωση αυτή μας προκαλεί να ανιχνεύσουμε αν κάτι στον κόσμο αυτό διασώθηκε από τη φθορά του Χρόνου. Αξίες, ιδέες, αλήθειες, δημιουργήματα και άλλα πολλά μπόρεσαν να αντέξουν την επέλαση του Χρόνου. Για πολλούς μόνο οι μαθηματικές αλήθειες είναι διαχρονικές.

Στην πάλη του ανθρώπου με το Χρόνο το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο. Και αφού η ελπίδα μας να βρούμε τη μηχανή του χρόνου δεν τελεσφόρησε, το μόνο που μας μένει είναι να ζήσουμε, όσο πιο έντονα μπορούμε, το μόνο χρόνο που γνωρίζουμε, το παρόν (αν και γι’ αυτό οι φυσικοί αμφιβάλλουν, αφού η κάθε παροντική στιγμή αυτόματα γίνεται παρελθόν).

«Carpe diem, quam minimum credula postero» (Άδραξε τη μέρα και μην εμπιστεύεσαι το μέλλον) (Οράτιος, Ωδή Ι.ΧΙ 8) κι αυτό γιατί «dum loquimur, Fugerit invida aetas» (ενώ μιλάμε ο ζηλιάρης χρόνος έχει ήδη πετάξει).

Αν, όμως, στο σύμπαν υπάρχουν μόνο άτομα και μόρια που κινούνται στο κενό και όλα υπόκεινται στη φθοροποιό εξουσία του χρόνου, τότε δεν υπάρχει ελπίδα, ούτε ευθύνη, ούτε βούληση, άρα ούτε και ελευθερία. Άρα ούτε και άνθρωπος με τη ριζική έννοια του όρου (άνω – θρώσκω).

Αν όλα τα παραπάνω είναι η μόνη πραγματικότητα και χρησιμοποιώντας την επαγωγική μέθοδο ως εργαλείο, τότε νομοτελειακά οδηγούμαστε σε μια απαισιόδοξη στάση ζωής, ακόμη και στις ώρες που ο χρόνος αλλάζει. Γιατί αυτός είναι φθονερός και άτεγκτος. Δεν συμπονά, δεν συμπάσχει. Τρέχει, κυλάει και μας προσπερνά. Γι’ αυτό είναι και πολύτιμος και ιδιαίτερα για τους ώριμους.

«Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα, ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος από ό,τι έχω ζήσει έως τώρα…. Δεν έχω πια χρόνο για ατέρμονες συγκεντρώσεις όπου συζητούνται καταστατικά, νόρμες…. Γνωρίζοντας ότι δε θα καταλήξει κανείς πουθενά… Δεν έχω πια χρόνο για να λογομαχώ με μετριότητες… Ο χρόνος μου είναι λίγος για να συζητώ για τους τίτλους, τις επικεφαλίδες. Θέλω την ουσία, η ψυχή μου βιάζεται…. Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα… που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους…. Που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια…. Ναι, βιάζομαι, αλλά μόνο για να ζήσω με την ένταση που μόνο η ωριμότητα μπορεί να σου χαρίσει…..» (Mario de Andrade, «Ο πολύτιμος χρόνος των ώριμων ανθρώπων»).